Wybór odpowiedniego samochodu pożarniczego lub wozu strażackiego to jedno z kluczowych zadań dla każdej jednostki ochrony przeciwpożarowej. Posiadanie floty nowoczesnych, dobrze wyposażonych pojazdów pozwala skutecznie i szybko reagować na zagrożenia, ratować ludzkie życie i mienie. Jakie kryteria należy więc brać pod uwagę, by dobrać optymalny sprzęt dla konkretnej jednostki?
Rodzaje samochodów pożarniczych i wozów strażackich
Samochody ratowniczo-gaśnicze
Samochody ratowniczo-gaśnicze to podstawowy typ pojazdów pożarniczych, przeznaczony do gaszenia pożarów i prowadzenia działań ratowniczych. Posiadają zbiornik na wodę lub środki gaśnicze, autopompę, węże gaśnicze oraz wyposażenie ratownicze. Wyróżnia się lekkie samochody z zbiornikiem do 3000 l oraz średnie i ciężkie z większymi zbiornikami. Dobiera się je w zależności od potrzeb jednostki.
Samochody drabiny mechanicznej
Samochody z drabiną mechaniczną służą do prowadzenia działań na wysokościach oraz do ewakuacji ludzi z wysokich budynków. Posiadają wysuwane drabiny, które mogą osiągać wysokość nawet powyżej 50 metrów. Często wyposażone są także w zbiornik na wodę i autopompę.
Samochody operacyjne
Samochody operacyjne przeznaczone są do dowodzenia i koordynacji akcją gaśniczą. Wyposażone są w urządzenia łączności, sprzęt oświetleniowy i sygnalizacyjny. Zazwyczaj nie posiadają autopompy ani dużego zbiornika na wodę.
Wyposażenie samochodów pożarniczych i wozów strażackich
Zbiorniki na wodę i środki gaśnicze
Kluczowym elementem wyposażenia samochodów gaśniczych są zbiorniki na wodę lub środki gaśnicze. Ich pojemność zależy od przeznaczenia pojazdu i waha się od kilkuset do nawet kilkunastu tysięcy litrów. Mogą to być zbiorniki stałe lub elastyczne. Coraz częściej stosuje się także zbiorniki ze środkiem pianotwórczym.
Autopompy i motopompy
Autopompy montowane na samochodach gaśniczych służą do tłoczenia wody lub piany podczas akcji gaśniczej. Ich wydajność sięga nawet kilku tysięcy litrów na minutę. Motopompy przenośne napędzane są silnikiem spalinowym i pozwalają na podawanie wody z miejsc oddalonych od samochodu.
Wyposażenie ratownicze i łącznościowe
Samochody pożarnicze wyposaża się również w sprzęt hydrauliczny do ratownictwa technicznego, urządzenia do usuwania rozlewisk, zestawy medyczne, respiratory, torby PSP R1, a także radiostacje i systemy łączności.
Kryteria doboru samochodów pożarniczych i wozów strażackich
Przeznaczenie i zadania jednostki
Podstawą jest dostosowanie typu pojazdu i wyposażenia do charakteru zadań realizowanych przez daną jednostkę. Inne potrzeby mają jednostki ratowniczo-gaśnicze, inne jednostki na lotniskach czy w zakładach przemysłowych.
Warunki terenowe działań
Istotne są także warunki terenowe – gęsta zabudowa miejska wymaga innych pojazdów niż tereny leśne czy górskie. Pojazdy muszą być dostosowane do lokalnych potrzeb.
Możliwości finansowe
Oczywiście kluczowe znaczenie mają możliwości budżetowe jednostki. Zakup nowoczesnego sprzętu pożarniczego wymaga dużych nakładów, dlatego trzeba dobierać pojazdy optymalne do posiadanych środków.
Producenci samochodów pożarniczych i wozów strażackich
Marki polskie
W Polsce samochody strażackie produkują m.in. WISS, Rejonowe Zakłady Sprzętu Ratowniczo-Gaśniczego, czy Autosan. Oferują one szeroką gamę pojazdów dostosowanych do polskich realiów i przepisów.
Marki zagraniczne
Liderami w produkcji wozów strażackich są marki z USA, Niemiec czy Francji, takie jak Rosenbauer, Magirus, Schlingmann, Pierce, Mercedes, Scania. Oferują one nowoczesne, wysokiej jakości pojazdy.
Porównanie oferty
Warto porównać ofertę polskich i zagranicznych producentów. Ci drudzy dostarczają często bardziej zaawansowany technologicznie sprzęt, ale polskie marki mają z reguły przewagę cenową.
Eksploatacja i serwisowanie samochodów pożarniczych
Przeglądy okresowe
Samochody pożarnicze powinny być regularnie serwisowane zgodnie z zaleceniami producenta. Obejmuje to przeglądy dzienne, tygodniowe i comiesięczne wraz z niezbędnymi naprawami.
Naprawy i remonty
W razie awarii wymagane są niezwłoczne, fachowe naprawy przez wykwalifikowany personel. Okresowo konieczne są także gruntowne remonty pojazdów.
Mycie i konserwacja
Należy dbać o czystość i estetykę pojazdów, regularnie myjąc wszystkie elementy. Istotna jest też konserwacja karoserii, zbiorników, pomp i wyposażenia.
Szkolenie strażaków do obsługi samochodów pożarniczych
Wymagane uprawnienia
Strażacy obsługujący pojazdy pożarnicze muszą posiadać odpowiednie, aktualne uprawnienia do kierowania pojazdami danej kategorii oraz uprawnienia do kierowania pojazdami uprzywilejowanymi.
Szkolenia w jednostkach
Niezbędne jest regularne szkolenie strażaków z zakresu obsługi sprzętu pożarniczego danego typu, który znajduje się na wyposażeniu jednostki. Szkolenia takie prowadzone są w formie zajęć teoretycznych i praktycznych.
Kursy specjalistyczne
Warto kierować strażaków na specjalistyczne kursy obsługi wyspecjalizowanego sprzętu pożarniczego, organizowane przez ośrodki szkoleniowe. Pozwala to podnosić kwalifikacje załogi.
Podsumowanie
Dobór optymalnych samochodów pożarniczych i wozów strażackich to złożony proces, wymagający uwzględnienia wielu czynników. Kluczowe jest dostosowanie typu pojazdów i ich wyposażenia do potrzeb i możliwości konkretnej jednostki. Równie ważna jest późniejsza właściwa eksploatacja, serwisowanie i szkolenie załóg. Tylko w ten sposób można zapewnić skuteczność działania służb ratowniczych i ochronę ludzkiego życia i mienia podczas pożarów i innych zagrożeń.
