Rozrzutniki obornika są nieodzownym elementem wyposażenia każdego nowoczesnego gospodarstwa rolnego. Pozwalają w szybki i efektywny sposób rozprowadzić nawóz naturalny po polach uprawnych, dostarczając roślinom niezbędnych składników odżywczych. Jednak wybór odpowiedniego rozrzutnika to niełatwe zadanie, bowiem na rynku dostępne są urządzenia o różnych parametrach i funkcjach. Przed zakupem warto dokładnie przeanalizować własne potrzeby i możliwości, aby trafnie dobrać model najlepiej dopasowany do warunków konkretnego gospodarstwa.
Rodzaje rozrzutników obornika
Podstawowym kryterium podziału rozrzutników obornika jest sposób ich zawieszenia i agregowania z ciągnikiem. Wyróżnia się trzy główne rodzaje:
Rozrzutniki przyczepiane
Są to najpopularniejsze i najczęściej spotykane rozrzutniki obornika. Ich konstrukcja oparta jest na solidnej ramie, do której zamocowany jest zbiornik na nawóz oraz mechanizm rozrzucający. Całość sprzęga się z ciągnikiem za pomocą dyszla. Rozrzutniki przyczepiane charakteryzują się dużą wytrzymałością, pojemnością i funkcjonalnością. Ich wadą jest konieczność manewrowania zestawem ciągnik-przyczepa, co wymaga wprawy i uwagi.
Rozrzutniki zawieszane
Lżejsze i bardziej kompaktowe od przyczepianych, mocowane są bezpośrednio do tylnego TUZ ciągnika. Dzięki temu zestaw jest znacznie zwrotniejszy i łatwiejszy w obsłudze. Mankamentem jest mniejsza ładowność i zasięg rozrzutu. Zawieszane rozrzutniki sprawdzą się w mniejszych gospodarstwach.
Rozrzutniki półzawieszane
Łączą zalety obu poprzednich rozwiązań - są mocowane do dolnych punktów zaczepu ciągnika, ale dodatkowo wspierają się na własnym podwoziu z kołem lub kołami. Pozwala to uzyskać większą stabilność i ładowność przy zachowaniu dobrej zwrotności. Jest to rozwiązanie kompromisowe w przypadku ciągników o mocy 100-150 KM.
Pojemność zbiornika na obornik
Kluczowym parametrem każdego rozrzutnika jest pojemność zbiornika na nawóz naturalny, która determinuje możliwą do rozłożenia ilość obornika za jednym przejazdem. Typowe pojemności to:
Małe rozrzutniki do 5 m3
Najmniejsze dostępne rozrzutniki o pojemności 2-5 m3 nadają się do niewielkich gospodarstw o areale kilku- kilkunastu hektarów. Pozwalają na szybkie i precyzyjne dawkowanie nawozu.
Średnie 5-10 m3
Rozrzutniki o pojemności 5-10 m3 to optymalny wybór dla gospodarstw średniej wielkości. Zapewniają dobry balans pomiędzy wydajnością a mobilnością.
Duże powyżej 10 m3
Pojemne zbiorniki powyżej 10 m3 spotykane są w profesjonalnych, ciężkich rozrzutnikach przeznaczonych dla dużych areałów. Umożliwiają długą i wydajną pracę, lecz wymagają potężnego ciągnika.
Szerokość rozrzutu obornika
Kolejnym ważnym parametrem jest maksymalna szerokość robocza, czyli zasięg, na jaki rozrzutnik jest w stanie równomiernie rozrzucić obornik. Typowe wartości to:
Wąski zasięg do 10 m
Rozrzutniki o wąskim zasięgu są przeznaczone do precyzyjnego dawkowania na niewielkich powierzchniach lub pasowego nawożenia międzyrzędzi.
Średni 10-15 m
Standardowa szerokość robocza większości rozrzutników mieści się w przedziale 10-15 m. Jest to optymalny zasięg do nawożenia większości pól uprawnych.
Szeroki powyżej 15 m
Rozrzutniki z szerokim zasięgiem powyżej 15 m pozwalają na błyskawiczne nawożenie dużych obszarów, lecz kosztem precyzji rozrzutu.
Napęd i moc rozrzutnika
Aby rozrzutnik mógł prawidłowo współpracować z ciągnikiem, jego napęd i moc muszą być do niego dopasowane. Pod tym względem wyróżnia się:
Ciągniki niskiej mocy
Lekkie rozrzutniki 1-3 ton nadają się do ciągników o mocy od 30 do 60 KM. Są zwarte i łatwe w manewrowaniu.
Ciągniki średniej mocy
Uniwersalne rozrzutniki 3-6 ton wymagają ciągnika o mocy 60-120 KM. Stanowią rozwiązanie dla większości gospodarstw.
Ciągniki dużej mocy
Ciężkie, wydajne rozrzutniki powyżej 6 ton zostały zaprojektowane z myślą o ciągnikach o mocy ponad 120 KM. Przeznaczone dla wielkotowarowych gospodarstw.
Dodatkowe wyposażenie
Nowoczesne rozrzutniki oferują szereg udogodnień zwiększających wygodę i bezpieczeństwo pracy. Do najważniejszych należą:
Hydrauliczne sterowanie z kabiny
Możliwość obsługi większości funkcji rozrzutnika bezpośrednio z fotela ciągnika, co ogranicza konieczność wychodzenia w pole.
Oświetlenie drogowe
Lampy oświetlenia drogowego poprawiają widoczność i bezpieczeństwo jazdy po drogach publicznych.
System ważenia ładunku
Czujniki obciążenia pozwalają na bieżąco kontrolować ilość rozrzucanego nawozu. Ułatwia to precyzyjne dawkowanie.
Cena i dostępność rozrzutników
Ostatnią, ale bardzo istotną kwestią jest dostępność i cena poszczególnych modeli rozrzutników. Można wyróżnić trzy podstawowe grupy cenowe:
Rozrzutniki tanie do 20 tys. zł
Proste, najtańsze modele z podstawowym wyposażeniem, przeznaczone raczej dla hobbystów niż profesjonalistów.
Rozrzutniki średniej ceny 20-40 tys. zł
Rozrzutniki ze średniej półki cenowej to optymalny wybór dla większości gospodarstw. Oferują dobrą wydajność w rozsądnej cenie.
Rozrzutniki drogie powyżej 40 tys. zł
Zaawansowane technologicznie, wydajne rozrzutniki premium klasy ciężkiej zaawansowane technologicznie, lecz również znacząco droższe.
Podsumowując, wybór odpowiedniego rozrzutnika obornika to złożony proces, wymagający wzięcia pod uwagę wielu różnych czynników - od wielkości gospodarstwa, przez dostępny sprzęt, po możliwości finansowe. Kluczowe jest dopasowanie parametrów maszyny do indywidualnych potrzeb i warunków. Tylko wtedy inwestycja w nowy rozrzutnik obornika ma szansę się zwrócić i przynieść wymierne korzyści w postaci usprawnienia nawożenia upraw.
Podsumowanie
Rozrzutnik obornika to niezbędne narzędzie dla każdego nowoczesnego gospodarstwa rolnego. Aby jednak spełniał swoją rolę, należy dopasować jego parametry do indywidualnych potrzeb i możliwości. Kluczowe czynniki przy wyborze to rodzaj rozrzutnika, pojemność zbiornika, szerokość rozrzutu, moc i wyposażenie dodatkowe. Rozrzutnik musi idealnie współgrać z ciągnikiem i pozwalać na wydajne, a zarazem precyzyjne nawożenie konkretnych upraw. Tylko wtedy zakup nowego rozrzutnika obornika zapewni widoczne korzyści i szybki zwrot z inwestycji.
